| De Amateur IV |
| Mijn dochter kwam laatst trots thuis met de mededeling dat zij twee keer door de meester was geprezen omdat zij altijd zo goed oplet. In dit opzicht lijkt zij niet op mij. Ik dagdroomde veel in mijn jeugd. Wat de nonnen, de fraters, de meesters, de leraren en leraressen, en een tijdje ook nog de lectoren en de professoren zeiden, ging grotendeels aan mij voorbij. Behalve als Lucas van der Land aan het woord was tijdens zijn colleges geschiedenis der politieke theorieën. Hij bleef bescheiden, werd geen professor, maakte zelf een eind aan zijn leven, maar is me altijd bijgebleven. |
|
Als u alles wist zou u zeggen dat de waarheid meestal wrang is, maar met een beetje geduld komt dat toch vanzelf. Mijn vingertoppen bezeren zich aan de toetsen terwijl ik schrijf, maar krachttermnogantoe, ik heb u toch gezegd dat het proces van bewustwording ook pijn kan doen? Ik heb al veel slechts gedacht over de invloed van het linkse ideaal van volksverheffing op het niveau van de cultuur, maar uiteindelijk ligt dat voor de hand, want een stapje terug, een treetje lager, voor wie zich al verheven voelt, daartoe zijn mensen ook bij het consumeren van cultuur niet graag bereid. Het herhalen van een voorafgaande fase wekt bij de meeste mensen weerzin op. Dat betekent dat in een samenleving met subculturen met uiteenlopende niveau's van beleving men zich zonder slag of stoot aan van alles dood ergert. Deze ontboezeming kwam bovendrijven toen ik in Het Parool van 2 september las dat binnenkort verschijnt (of dreigt te verschijnen, of misschien ligt het nog anders, zorgvuldigheid blijkt een luxe te zijn die ik me niet altijd kan veroorloven) een versie van De Avonden van Gerard van het Reve in stripvorm. Ook moet u weten dat ik in momenten van gemakzucht de drogreden aanhang dat stripverhalen voor de gemiddelde linkse rakker de status hebben van literatuur. Waarom zou ik daar toch slechte gedachten over kunnen hebben, want wie eenmaal leest leest altijd meer. Het kan een tijdje duren, maar ooit komt het goed. De vraag die overblijft is hoe dichtbij zoiets mag komen. Wat wel is toegestaan is hardop zeggen dat de film niet kan als je het boek eenmaal hebt gelezen, al legt niemand het verband dat ik leg tussen literatuur en stripversies daarvan. Maar mijn afgrijzen kan ik daarmee nog niet kwijt. Ik heb een hekel aan schuldgevoelens die mij zonder voorkennis in de schoenen worden geschoven, maar ik wil u toch laten weten dat als de garantie mij niet tegenvalt ik best wel verdraagzaam over kan komen. En dat ik al denkende begin te begrijpen dat het vertalen van een gevoel in verstandig beleid zowat een mensenleven duurt. En net voordat de gedachte mij ontglipt daagt het inzicht dat verzet niet helpt, maar wel vertraagt. |