BACK

Weekly Residuum 438 - juni 2016 B
© tekst Koen Nieuwendijk


(foto © King Henry’s Walk Garden)
Deze Londense mussen hebben doorgaans andere muizenissen aan hun hoofd, maar nu vragen zij zich af of het tot een tweede referendum komt. Zij wijzen u graag de weg naar de vijf rustigste parken van Londen om bij te komen van alle commotie, onder voorwaarde dat u flink kruimels knoeit bij het eten van uw boterham, omdat ze beseffen dat in de nabije toekomst heel wat Londenaren op een houtje zullen moeten bijten. Bron: Blouin Artinfo


Het is de vraag of ze het willen toegeven, maar geen politiek twistpunt heeft ooit zoveel deskundigen het gevoel gegeven dat hun deskundigheid - in wat uitmondde in Brexit - tekortschoot. Ik herken dat gevoel als ik Tweakers.net bezoek, waar ik discussies volg die gaan over digitale ontwikkelingen die het maatschappelijk belang raken. Jan en alleman bemoeit zich ermee, wat heel verfrissend is, maar de gebruikte metaforen zijn soms ware breinbrekers. Ik zie het als een plicht te doorgronden of de metafoor klopt, en wat de waarde van de tegenargumenten is. Ik kom daar lang niet altijd uit. Met diezelfde instelling heb ik diverse malen diep in de nacht op de televisie locale debatten in Engeland gevolgd, waarbij het me moeite kostte een zekere mate van objectiviteit te handhaven, maar voor de meeste deelnemers aan het debat grote bewondering had. Zou ik, vroeg ik mij af, mij kunnen handhaven als ik Nederlanders van dit niveau trof?

Hoewel nu iedereen in shock verkeert - door de overwinningsroes èn de gelijktijdige verwarring, de eventuele spijt van de Brexiters even buiten beschouwing gelaten - ik gun het hen. Echt winnen overkomt de gemiddelde burger niet zo vaak. Bovendien zie ik ook positieve kanten aan deze uitkomst. Denk even terug aan de commentaren van de doorsnee Nederlander, als het ging om de Europese Unie. En realiseer u dat dat in menig land min of meer hetzelfde is. Tel daarbij op de kloof tussen het daadwerkelijk Europees regeren en de Europeaan, die in feite nog op de tekentafel ligt, dan is de waarschuwing die van deze afscheiding uitgaat van cruciaal belang. In ons eigen belang, in het belang van de overblijvers. Na het likken van de wonden - archaïsch gedoe eigenlijk - moeten we met dubbele energie de Europese moloch dwingen te functioneren binnen de kaders van het redelijke. Dus de kritische blik afwenden van Londen en richten op Brussel. Mild, maar slagvaardig.

Dat is makkelijk gezegd, maar het is lastig grote instellingen hun koers te doen wijzigen. En weet de burger wel de weg naar Brussel? Daarbij zijn het ook de nationale overheden, die door een al te braaf volgen van de Europese directieven hun eigen burgers het leven zuur hebben gemaakt. Ook zij kunnen flink bijdragen aan een verbetering van de acceptatie van de inmenging van de Europese Unie op nationaal niveau.

Dat ging overigens niet altijd verkeerd. Bij de invoering van het volgrecht, waar de Nederlandse regering overigens tegen was, is gekozen voor toepassing de bovengrens van verkoopbedragen (€ 3.000) vanaf waar daadwerkelijk volgrecht dient te worden afgedragen. Ter vergelijking: in Engeland is de drempel 1.000 euro, in Duitsland 400, in België 2.000, in Frankrijk 750. Voor wie twijfels heeft over het volgrecht niets te klagen dus. Maar ook de omgekeerde situatie - dat de Nederlandse regering verkiest te voldoen aan de maximale optie van de voorgeschreven regels - heeft menig ondernemer grijze haren bezorgd.

Maar dit zijn maar apenootjes vergeleken met die andere conclusie die kan worden getrokken: dat politici, en overigens ook burgers, maar die hebben geen mandaat, dus als het ware iets minder morele verplichtingen, er geen been in zien burgers aantoonbaar verkeerd voor te lichten, op het verkeerde been te zetten. Dat wisten we allemaal altijd al wel, maar zo openlijk en zonder enige terughoudendheid dat het alsnog schokkend is. Die politici moet de toegang tot het politiek bedrijf ontzegd worden, zoals ook advocaten en medici op grond van wangedrag uit hun ambt kunnen worden gezet. Ik weet het, dit is een typische burgerwens, waaraan geen gehoor gegeven zal worden. Ten eerste is politicus geen beschermd beroep, ten tweede wint retoriek het meestal van de waarheid, ten derde heeft de doelgroep meestal zijn eigen als waarheid gecamoufleerde belangen, en zo verder. Waaraan toegevoegd dat de waarheid een riskante claim is, maar dat onwaarheid ondubbelzinnig bestaat.

Vandaar deze reistip: vijf van de rustigste parken in Londen om bij de komen van alle opwinding. Met vredelievende en universele taal van de onschuld sprekende en slechts kruimels wensende mussen als gezelschap.

Koen Nieuwendijk.



BACK